|
|
|
|
| |
|
Muziek geeft een Beter Leven
|
|
| |
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
Als je luistert naar muziek waar je van houdt, ontstaan
samenwerkingen in de hersenen Van de vorig jaar overleden
dirigent Kurt Masur stamt de uit-spraak: 'voor iedere
muziekdocent die je ontslaat, moet je honderd
politie-agenten aannemen'. Erik Scherder - hoogleraar in de
neuropsychologie, die sinds zijn ontroerende tv-lezingen
onder de paraplu van De Wereld Draait Door geliefd is bij de
Nederlandse televisiekijker - is te veel wetenschapper om
Masurs aansprekende oneliner zonder reserves te
onderschrijven. Maar in feite impliceert hij iets
vergelijkbaars als hij erop wijst dat muziek belui-steren,
en vooral zelf muziek máken, enorm bijdraagt aan de
ontwikkeling van het empathische vermogen.
Corpus Callosum
Daar is namelijk wél onderzoek naar gedaan. Scherder: 'Gottfried
Schlaug heeft aangetoond dat bij kinderen die musiceren de
verbindingsbalk tussen de beide hersenhelften, het corpus
callosum, groter wordt. Die hersen-helften gaan daardoor
beter met elkaar communiceren. En dat is onge-
looflijk
belangrijk.' Hij pakt het plastic hersenmodelletje dat voor
hem op tafel ligt, trekt de twee helften van elkaar, en
wijst met de vingers naar de door-snede. 'Kijk, hier. Vooral
de overbrugging van de voorkant, orbito-
frontaal, naar
achteren is enorm belangrijk voor de sociale cognitie.
Em-pathie dus. Bij musici zie je het volume van dit soort
baansystemen sterk toenemen.'
Luisteren
Maakt het nog uit wat voor muziek er dan beluisterd of
gespeeld wordt?
'Over dat luisteren, daar is literatuur over. Ze hebben
non-experts naar allerlei soorten muziek laten luisteren,
klassiek, tonaal en atonaal, maar ook heavy metal. In die
studies kwam heavy metal eruit als angst- en
stress-verhogend. De hartfrequentie gaat omlaag en de
bloeddruk gaat omhoog. Dat is een klinisch symptoom van
mensen die heel lang chronische stress ervaren. Die muziek
heeft dus een negatieve impact op je systeem - als je er
niet van houdt tenminste.' Scherder pakt zijn laptop erbij
en scrollt door de resultaten. Fascinerende aanblik. Hoe
langer de rode lijn, hoe sterker het gevoel van agitation
bij de luisteraar. Bij een lange groene lijn is sprake van
veel joy. Scherder laat zien hoe de lijnen bij klassieke
muziek eruitzien. Een prachtlied van Schumann: erg groen,
dus veel joy. Arnold Schönbergs Erwartung: heel erg rood.
Overigens slaat ook de Hammerklaviersonate van Beethoven
behoorlijk rood uit. Daar houden de non-experts dus ook niet
van. 'Maar als je luistert naar muziek waarvan je houdt, en
dat kan ook |
|
|
|
 |
|
Beethoven of Schönberg of heavy metal zijn, dan zie je heel
andere waarden en dat is ook best logisch. Als je er niet
van houdt, doet alleen de pariëtaallob het een beetje aan de
achterkant; de precuneus wordt actief. Hou je er wel van,
dan zie je in de hersenen allerlei samenwer-kingen in het
netwerk ontstaan, waarbij niet alleen de pariëtaallob, maar
ook de dorsolaterale pre- |
|
|
|
frontale cortex een rol speelt. En dat is eigenlijk wat je
wil.' Scherder, eeuwig de bevlogen docent, neemt even het
heft in handen. 'Bij onderzoek naar het werkgeheugen bij
musici en niet-musici is gekeken waar ze het meest door
worden afgeleid: door tonale of door atonale muziek op de
achtergrond, terwijl ze met iets anders bezig zijn. Wat denk
je?' Ik denk dat atonale muziek het meeste afleidt, maar ik
zit fout. 'Bij musici leidt tonale muziek het meeste af! Dat
komt omdat die muziek verwachtingspatronen in werking zet.
Hoe gaat dit stukje verder? Wat gebeurt er? Dat bezet de
cognitie stukken meer dan bij atonale muziek. Leuk hè?'
Viool
Scherder is inmiddels ook zelf aan het musiceren geslagen.
Hij speelt nu twee jaar viool. 'In het programma dat ik met
de Finse violist Pekka Kuusisto donderdagavond in het
Concertgebouw mocht doen, kom ik in het donker spelend op.
Simpel melodietje. Het lijkt natuurlijk nergens op en dat
zeg ik ook tegen het publiek. 'U vond het niks, en ik ook
niet. Maar laten we even in mijn brein kijken. Wat zien we:
de prefrontale cortex doet echt supergoed mee!' Er worden
daardoor taken opgelost die je als man van zestig anders
minder goed zou doen, omdat er een leeftijdsgerelateerde
achteruitgang is.'
Muziekmaken is dus op alle denkbare fronten
levens-bevorderend. Hoe rijmen we dit met de teloorgang van
het muziek-
onderwijs? 'Dat is niet te rijmen. Het is idioot.
Ik laat geen gelegenheid onbenut om dit te benadrukken.'
Hij wijst op projecten, ook in Amsterdam, waar kansarme
kinderen met muziek in aanraking worden gebracht, wat op den
duur allerlei economisch meetbare voordelen voor de
maatschappij oplevert, om nog maar te zwijgen over de
persoonlijke ontwikkeling van de kinderen zelf.
Politiek
Waarom stelt Den Haag daar dan niet veel meer geld voor
beschikbaar, zou een vraag kunnen zijn. Scherder: 'Met de
politiek aan tafel komen is lastiger dan je denkt. We hadden
ooit vijf afspraken met de Tweede Kamercom-missie van de
PvdA en die zijn alle vijf afgezegd. En niet door mij. Ik
zou zeggen: laat me net zoals die Franse econoom Piketty in
de Tweede Kamer even een PowerPoint-presentatie houden om te
tonen waar de centen heen moeten. Kost ze een half uurtje.'
Door: Erik Voermans, Het Parool, 2016
 Meer
... |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
|
|
| |
Artikelen Zoeken
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
Artikelen Aanmelden
|
|
| |
Wij zijn altijd op zoek naar nieuwe artikelen. Heeft u zelf interessante
leuke en/of verrassende artikelen
over zingen - of heeft u daarvoor suggesties - en wilt u die
delen met uw mede zing.nl'ers, laat het ons dan
hier
weten. Alvast bedankt!
|
|
| |
VoicEmail
|
|
| |
Op de hoogte blijven van het laatste vocale nieuws? Neem
hier geheel vrijblijvend
een gratis abonnement op VoicEmail, de e-mail nieuwsbrief voor
Zingend Nederland.
|
|
| |
|
|
| |
ZINGmagazine
|
|
| |
|
|
| |
 |
|
| |
|
|
| |
Veel van de artikelen die
je hier leest komen uit ZINGmagazine, een tijdschrift voor iedereen die van
zingen houdt. Van koorzangers en -zangeressen, tot duo en
grootkoor, van smartlap tot oratorium; voor solisten op het
podium en in de badkamer, maar ook voor dirigenten,
zangdocenten.
 Meer
... |
|
| |
|
|
| |
Repertoire en Meer ...
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
Multi Mix Music
biedt u een zeer uitgebreide collectie aan
eigentijds en klassiek repertoire. Maar u kunt ook bij ons
terecht voor Tipboeken, CD-consultancy en nog veel meer ...
|
|
|
|
|
|
